Markowski Eugeniusz

Markowski Eugeniusz

Urodzony w 1912 w Warszawie. Kształcił się w warszawskiej ASP; dyplom w pracowni Tadeusza Pruszkowskiego otrzymał w roku 1938. Tuż po uzyskaniu dyplomu odbywał staż scenograficzny, który przerwał wybuch drugiej wojny światowej. Po klęsce wrześniowej opuścił kraj i trafił do Włoch. Przez wiele lat pracował jako dziennikarz i dyplomata - właśnie we Włoszech, a następnie w Kanadzie. Podczas pobytu we Włoszech związał się z grupą Libera Associazione Arti Figurative, z którą kilkakrotnie wystawiał swoje prace. Malował jednak wówczas sporadycznie, niemal całkowicie natomiast poświęcił się służbie dyplomatycznej. Do kraju powrócił w 1955 roku i dopiero wtedy aktywnie zaczął uprawiać sztukę. Zajmował się malarstwem, rysunkiem, grafiką użytkową, scenografią. Od 1969 roku pracował jako pedagog w macierzystej uczelni. W latach 50. i 60. znaczącą rolę w malarstwie Markowskiego odgrywała bogata, wyrafinowana faktura płócien, kojarzona niekiedy ze zniszczonymi tynkami, a co za tym idzie - szeroka paleta delikatnych barw. Cechy te (podobnie jak groteskowa deformacja postaci) zbliżały jego sztukę do poetyki art brut i twórczości Jeana Dubuffeta. W latach 70. malarz odszedł jednak od stłumionej kolorystyki. Efekt drapieżnej satyry jego przedstawień zaczęła wspomagać intensywna, nierzadko zgrzytliwa kolorystyka płócien, poniekąd rodem z ekspresjonizmu niemieckiego, wynikająca ze świadomie antyestetycznej postawy autora. Od tego czasu Markowski używa zwykle barw jaskrawych, w tym - bardzo chętnie - różnych odcieni czerwieni. Owe upodobania doskonale określił cytowany już Zdzisław Kępiński, pisząc, że "kolor Markowskiego jest podniecony". Wyrazistość przedstawień podkreśla swoboda operowania pędzlem - jego dynamiczne obrazy robią wrażenie malowanych spontanicznie, wręcz instynktownie, ale są skonstruowane w sposób nieprzypadkowy, co również podnosi ich siłę ekspresji. Figury swoich bohaterów (ludzi, zwierząt) malarz umieszcza na pierwszym planie, zazwyczaj w centrum kompozycji, a to prowadzi do ich monumentalizacji (BIAŁY PAJAC, DYSPUTA - obie prace z 1966; POCAŁUNEK, 1971). Rysunek postaci jest zwięzły, uogólniony. Impet przedstawienia bierze się również z rezygnacji ze szczegółowego potraktowania całej scenerii (dalsze plany pozostają anonimowe) na rzecz wyeksponowania wspomnianego pierwszego planu i rozgrywającej się na nim sytuacji. Eugeniusz Markowski, najbardziej znany ze swoich dzieł malarskich, uprawia również autonomicznie traktowany rysunek, który dowodzi jego wirtuozerii w tym zakresie, a zarazem potwierdza trwałość zainteresowań tematycznych, ponieważ ten właśnie aspekt wiąże go z malarstwem autora. Artysta brał udział w ważniejszych prezentacjach sztuki w kraju: FESTIWALE POLSKIEGO MALARSTWA WSPÓŁCZESNEGO w Szczecinie (1964 - uzyskał honorowe wyróżnienie ZPAP; 1972, 1974, 1976, 1980), PORÓWNANIA W SOPOCIE (1967, 1971), FESTIWALE SZTUK PIĘKNYCH w Warszawie (1968, 1970 - na obu otrzymał wyróżnienia; 1972, 1974, 1978), SYMPOZJUM ZŁOTEGO GRONA (1969, również został wyróżniony). Kilkakrotnie uczestniczył w wystawach problemowych i tematycznych: METAFORY (1962 - Warszawa, Sopot), KOLOR W MALARSTWIE POLSKIM (Poznań, 1978), EROTYKA (Warszawa 1979). W 1963 roku reprezentował Polskę na Biennale w São Paulo. Jest laureatem Nagrody Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida (1984) oraz ustanowionej w Poznaniu Nagrody Kolekcjonerów im. dr. Lecha Siudy.